قدس آنلاین: «سید رسول موسوی» دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه پنجشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما حضور یافت و به تشریح تحولات کنونی افغانستان و برگزاری نشست گفت‌وگوهای بین الافغانی با حضور نمایندگان دولت افغانستان و هیأت سیاسی طالبان پرداخت.

مشروح این گفتگو را به نقل از خبرگزاری فارس در ادامه می خوانید:

آمریکا در افغانستان شکست خورد

وی با بیان این‌که همه ماجرایی که الان اتفاق می‌افتد به شکست قطعی نظامی آمریکا در افغانستان برمی‌گردد، اظهار داشت: آمریکا به بهانه مبارزه با تروریسم که بعدا اهداف خود را گسترش داد به افغانستان حمله کرد و ۲۰ سال، استراتژی‌های مختلف خود را آزمایش و افغانستان را به محل آزمایش سلاح‌های خود حتی مادر بمب‌ها تبدیل کرد، اما با همه این اوصاف، در افغانستان شکست خورد و هیچ آینده‌ای را هم برای خودش در آن جا نمی‌دید.

موسوی خاطرنشان کرد: از زمانی که شکست نظامی برای صاحبان تصمیم گیری آمریکا روشن شد، تلاش کردند این شکست را به نوعی برون رفت سیاسی تبدیل کنند و بحث خروج را مطرح کرده و مذاکراتی را با طالبان در ”دوحه“ قطر آغاز کردند و خودشان را نجات دادند.

توافق دوحه
موسوی به توافقی که در «دوحه» با طالبان صورت گرفت، اشاره و گفت: این توافق چهار محور اساسی دارد که قرار بود دو به دو انجام شود، مبارزه ضد تروریستی در مقابل خروج نیروهای آمریکایی‌ها، یعنی یک طرف تعهد آمریکا و یک طرف تعهد طالبان است که آمریکا نیروهای خودش را خارج کند و در مقابل تعهد طالبان این بود که ارتباطات خودش را با القاعده و دیگر شبکه‌های تروریستی قطع کند. 
او اضافه کرد: در فاز دوم قرار بود آزادی زندانی‌های سیاسی در مقابل گفت‌وگوهای بین الافغانی انجام شود.

دستیار وزیر امور خارجه گفت: اگر بخواهیم این مجموعه را بررسی کنیم شاهدیم آمریکا در مرحله‌ای همه چیز را رها کرد. من همیشه تأکید داشتم و بحث خروج مسئولانه را مطرح می‌کردیم و می‌گفتیم کشور اشغالگر وقتی می‌خواهد از یک کشور خارج شود باید ساختارهای امنیتی آن کشور به گونه‌ای باشد که ناگهان کشور فرو نریزد، شاهدیم در این صحنه آمریکا فرار غیرمسئولانه کرد و همه چیز را رها کرد برای این‌که نیروهای خود را خارج کند و این اوج شکست آن‌هاست.

مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه ادامه داد: وقتی شبانه از پایگاه بگرام که بزرگ‌ترین و مجهزترین پایگاه بود، فرار می‌کنند نشانگر اوج شکست آمریکاست و مهمترین بخش قضیه که باید گفت‌وگوهای بین الافغانی به جایی می‌رسید که بالاخره تعهدی می‌شد، آمریکا رها کرد. نه تنها آمریکا بلکه متحدان آمریکا این کشور را رها کردند.

تنها آمریکا شکست نخورد، ناتو و موتلفان آمریکا هم شکست خوردند

وی با ذکر این نکته که آن کشوری که شکست خورده فقط آمریکا نیست، اظهار داشت: ما در ویتنام فقط آمریکا بود که شکست خورد، ولی در افغانستان، ناتو هم بود و همچنین موتلفان آمریکا، به عنوان مثال گرجستان که عضو ناتو نیست، ولی نیروی نظامی در افغانستان داشت. ۵۰ کشور در افغانستان در جبهه آمریکا علیه طالبان و مردم افغانستان در حال جنگ بودند و به بدترین شکل موجود شکست خوردند.

مذاکره خلیلزاد مذاکره صلح نبود، تغییر رژیم بود

 موسوی با ذکر این نکته که مذاکره‌ای که خلیلزاد انجام داد، مذاکره صلح نبود، بلکه به اعتقاد من یک مذاکره تغییر رژیم بود، یادآور شد: خلیلزاد می‌خواست کاری را انجام دهد که در صحنه افغانستان شرایط را به سمت جنگ داخلی ببرد و آن همان چیزی است که الان شاهد آن هستیم.

 مذاکره با طالبان به درخواست دولت افغانستان انجام شد/ آمریکایی‌ها نگذاشتند

وی در پاسخ به این سؤال که چرا با طالبان مذاکره کردیم و به تهران آمدند نیز بیان کرد: در دورانی که آقای اتمر که امروز وزیر خارجه افغانستان است مشاور امنیت ملی افغانستان بود، آن زمان در ارتباطی که با آقای شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ما داشت نوعی درخواست صورت گرفت که بین دولت و طالبان برای مذاکرات صلح، ارتباط برقرار کنیم.

این دیپلمات ارشد ایرانی اضافه کرد: اولین مذاکره‌ای که استانکزی با عراقچی داشت، چنین بحثی آغاز شد و ایران آمادگی خود را برای میانجیگری بین طالبان و دولت اعلام کرد و طالبان هم پذیرفت و درخواست‌هایشان آن زمان محدود بود و تلاششان این بود که جنگ را تمام کنند. 

به گزارش فارس، وی ادامه داد: با این‌که این درخواست توسط دولت افغانستان انجام شده بود، وقتی آقای شمخانی به کابل رفت و پیام را منتقل کرد و گفت که طالبان آمادگی دارند مذاکرات را انجام دهند، متاسفانه به دلیل اعمال نفوذ آمریکایی‌ها، دولت افغانستان آن زمان وارد مذاکره نشد و با این‌که گفتند بررسی می‌کنیم، ولی عملا نیامدند و آن زمان تقریبا چهار سال پیش متوقف شد. در حالی که اگر آن زمان اجازه داده می‌شد ایران نقش مثبت خود را ایفا کند خیلی از اتفاقاتی که رخ داد را نداشتیم.

طرحی که جمهوری اسلامی ایران در آن زمان داشت مذاکره طالبان و دولت و نیروهای ملی بود

موسوی با بیان این‌که آمریکایی‌ها اجازه ندادند ایران این نقش را بازی کند، ولی خودشان به شیوه دیگری وارد صحنه شدند، افزود: آمریکایی‌ها وقتی به این نتیجه رسیدند که شکست نظامی خوردند وارد عرصه‌ای شدند که به شکل سیاسی حرکت‌های خودشان را در داخل افغانستان ادامه دهند و مذاکراتشان را با طالبان آغاز کردند.

وی گفت: طرحی که جمهوری اسلامی ایران در آن زمان داشت مذاکره طالبان و دولت و نیروهای ملی بود. همان مذاکرات بین الافغانی که روز پنجشنبه شاهد بیانیه آن بودید، چهار سال پیش نیز همین بود.

مدیرکل آسیای جنوبی وزارت خارجه بیان کرد: متاسفانه آمریکایی‌ها به جای این‌که مذاکرات بین الافغانی را شروع کند و دو طرف را به هم نزدیک کنند، به سمت یک طرف رفتند و در حالی که با دولت افغانستان پیمان استراتژیک و امنیتی داشتند، با اپوزیسیون مسلح آن کشور مذاکره کردند. 

وی عنوان کرد: مذاکره‌ای که ایران با طالبان انجام داد به درخواست دولت افغانستان و برای این بود که صلح را به افغانستان بیاوریم. همیشه تلاشمان این بود. با این‌که دعوت‌های بسیار زیادی از ایران می‌شد برای شرکت در روند دوحه و مذاکرات در گوشه‌ و کنار دنیا، ولی ما شرکت نمی‌کردیم و می‌گفتیم مذاکره باید بین خود افغان‌ها صورت بگیرد، صلح متعلق به افغان‌هاست و مذاکره باید بین افغان‌ها صورت بگیرد نه این‌که یک کشور با یکی از طرفین مذاکره کند.

مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه تاکید کرد:  اگر صحنه را خوب مطالعه کنیم شاهدیم ما به همان جایی برگشتیم که مطرح می‌کردیم.

سرکنسول ما در مزارشریف حضور دارد

موسوی در خصوص بستن سرکنسولگری ایران در مزار شریف نیز بیان کرد: این مطلب صحت ندارد. لازم بود وقتی دیدیم تحولاتی در اطراف مزارشریف در حال رخ دادن بود به سرکنسولگری خودمان گفتیم که چه کارهایی را انجام دهد. این‌که ارباب رجوع حضوری را نپذیرفتیم اما سرکنسول ما در مزارشریف حضور دارد.

 افغانستان در آستانه جنگ داخلی است/ آمریکا به دنبال جنگ داخلی در افغانستان است

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود ایران به طالبان یا گروه‌های دیگر کمک نظامی می‌کند، تصریح کرد: آن‌چه ما دنبال آن هستیم و الان هم بسیار خطرناک می‌دانیم، این است که معتقدیم باید جلوی جنگ داخلی گرفته شود.

وی افزود: افغانستان در آستانه جنگ داخلی است و هنوز این جنگ در آنجا اتفاق نیفتاده است، البته خشونت بسیار بالاست. آن‌چه الان تلاش می‌شود این است که آن جنگ داخلی رخ ندهد و بر عکس آمریکا به دنبال این است که جنگ داخلی را در افغانستان ایجاد کند که مردم بگویند دوباره برگردید، ولی من فکر نمی‌کنم که بحث برگشت آمریکا، شدنی باشد.

دستیار وزیر امور خارجه افزود: افغانستان و مردمش باید تلاش کنند که جنگ داخلی رخ ندهد، جنگ داخلی علیه مردم افغانستان و همسایگان است و هر تلاشی که انجام شود معتقدیم باید جلوی جنگ داخلی گرفته شود و هیچ دلیلی ندارد تجهیزات و سلاحی به کسی بدهیم.

وی گفت: تمام تلاش ما این است که مردم افغانستان را به مذاکره، گفت‌وگو و تلاش برای صحبت کردن تشویق کنیم و همه کشورها را تشویق می‌کنیم تلاش کنند به هیچ یک از طرف‌ها کمک نظامی نکنند.

موسوی بیان کرد: ما همیشه از ساختار رسمی و دولتی افغانستان حمایت کردیم و معتقدیم این ساختار باید حفظ شود و تا زمانی ساختار حفظ می‌شود در ذیل آن امکان مذاکره و حتی جابه جایی قدرت وجود دارد. هرگونه بی نظمی و سلاح دادن به گروه‌های غیرمسئول علیه امنیت ملی جمهوی اسلامی ایران است.

تفاوت گفت‌وگوهای تهران با سایر گفت‌وگوها

وی درباره برگزاری نشست گفت‌وگوهای بین الافغانی در تهران نیز عنوان کرد: تفاوت گفت‌وگوهای ”تهران“ و بقیه گفت‌وگوها از جمله «دوحه» قطر این است که وزنه اصلی گفت‌وگوهای دوحه، موافقتنامه آمریکا و طالبان است و خروجی دیگری از روند دوحه نداریم.

موسوی افزود: در کنار بحث روند دوحه، فرمت «مسکو» را داریم. در روسیه هم حرکتی انجام و تلاش شد مذاکره‌ای بین شخصیت‌های خارج از دولت افغانستان با طالبان انجام شود و این حرکت انجام شد و چین را دعوت کردند و با آمریکایی‌ها و با ما نیز صحبت کردند، اما آمریکایی‌ها در این مسیر زرنگی کردند و گفت‌وگوهای ”مسکو“ را به روند ”دوحه“ پیوند دادند و مذاکرات مسکو پشتیبان روند ”دوحه“ شد.

موسوی اضافه کرد: در سازمان ملل هم حرکتی به نام ۲+۶ انجام و تلاش شد همسایگان افغانستان به علاوه دو قدرت بزرگ، مذاکراتی را زیر نظر سازمان ملل انجام دهند که آن هم شکل نگرفت.
دستیار وزیر امور خارجه ادامه داد: در ۱۰۰ روز نخست روی کار آمدن ”جو بایدن“، مذاکرات ”استانبول“ را مطرح کردند که فکر می‌شد ابتکار جدیدی شود که دوحه را از آن بن بست خارج کند ولی رقابت‌های جهانی و موارد دیگر باعث شد که ابتکار مسکو نتواند ابتکار جدیدی باشد و گفتند که ابتکار استانبول می‌خواهد حمایت کننده ابتکار دوحه باشد و همه مذاکرات به بن بست رسید و حرکت نظامی که طالبان بعد از خروج نیروهای آمریکایی شروع کرد، افغانستان دچار یک بحران جدیدی شد. در این جا ابتکار تهران مطرح شد.

موسوی گفت: ابتکار تهران با همه ابتکارات قبلی متفاوت است و همان طرح چهار سال پیش را دنبال کرد یعنی مذاکره بین افغان‌ها. از یک طرف طالبان و از طرف دیگر فقط دولت نه، الان هیأتی که به تهران آمد فقط نماینده دولت نبود نمایندگان جمهوریت بود. در بین کسانی که به تهران آمدند دولت فقط یک نماینده داشت و بقیه جریانات اصلی و موثر افغانستان نمایندگان خودشان را داشتندو مذاکرات «تهران» از نظر محتوا از دیگر مذاکرات، متفاوت بود و اگر امیدواری خاصی در بیانیه وجود دارد به خاطر این است که مذاکره کاملا ملی صورت گرفته است.

دور بعدی مذاکرات افغان‌ها در تهران برگزار می‌شود

وی با اشاره به اینکه دور بعدی مذاکرات افغانی‌ها در تهران برگزار خواهد شد، افزود: یکی از مواردی که به توافق رسید و در متن اعلامیه آمده این است که طرفین قبول کردند جنگ، راه‌حل نیست و باید مذاکره کنند. تمام کسانی که به ساختار سیاسی نظام جمهوریت اعتقاد دارند با طالبان مذاکره می‌کنند.

داعش دنبال جغرافیا می‌گردد

مدیرکل آسیای جنوبی وزارت امور خارجه درباره حضور ”داعش“ در افغانستان هم گفت: داعش یک حرکت افراطی است که دنبال جغرافیا می‌گردد و هر جا خلاء قدرت وجود داشته باشد تلاش می‌کند مکانی را پیدا کند.

دستیار وزیر امور خارجه افزود: متاسفانه داعش در افغانستان هم به علت خلاء قدرت، خود را نشان داده است و یکی از توافق‌های مذاکرات این بود که بین دولت افغانستان و طالبان، خلاء شکل نگیرد.
موسوی اضافه کرد: طالبان هم در مناطقی با داعش در حال جنگ است و دولت نیز حرکت‌هایی علیه داعش دارد. اگر خدای نکرده این روند فعلی ادامه یابد و توافقی بین دولت، جمهوریت و طالبان شکل نگیرد و آرامش در افغانستان پیدا نشود، داعش، جغرافیای گسترده ای را در افغانستان در اختیار خواهد گرفت.